Κυριακή 10 Ιουλίου 2011

ΧΑΛΑΣΤΡΙΝΟ ΛΕΞΙΚΟ


Ενα βιβλίο βγαλμένο απ' το μεράκι του φίλου Κώστα Τσιότσκα. Είναι η δεύτερη απόπειρά του μετά τα "Χαλαστρινά παιγνίδια"(κλικ εδώ). Κι επειδή τα "μεράκια" μας ταιριάζουν, μου ζήτησε και του έγραψα τον πρόλογο του βιβλίου, τον οποίο και παραθέτω.

Πρόλογος στο Χαλαστρινό Λεξικό

Με την πρώτη δουλειά του πάνω στην παράδοση του τόπου του ο Κώστας Τσιότσκας μας ταξίδεψε στα "Χαλαστρινά παιγνίδια", σ' έναν κόσμο που χάθηκε.
Η δεύτερη ενασχόλησή του, "Το Χαλαστρινό λεξικό", επιχειρεί να διατηρήσει στη μνήμη μας τον τοπικό επικοινωνιακό γλωσσικό κώδικα, αναπόσπαστο μέρος του λεγόμενου βόρειου ιδιώματος, που για αιώνες συνέδεε γλωσσικά ορεινούς και πεδινούς πληθυσμούς των βόρειων περιοχών της πατρίδας μας.
Η μακρόχρονη σχέση μου με Χαλαστρινούς φίλους αποτέλεσε για μένα επιπλέον κίνητρο για να μελετήσω την κοινή γλωσσική πορεία του ημιορεινού τόπου καταγωγής μου, του Κολινδρού, με τη γειτονική πεδινή Χαλάστρα, την Κουλιακιά των παππούδων μου. Ηταν σαν να διάβαζα γλωσσάρι του τόπου μου.
Ο συγγραφέας δεν επιχειρεί να αναστήσει το Χαλαστρινό ιδίωμα, θα ήταν μάταιο.
Κάθε μορφή γλώσσας εξυπηρετεί τις ανάγκες της εποχής της. Γιατί θα έπρεπε ένα παιδί σήμερα να καταλαβαίνει την προτοπή "σέβα μέσα"; Το πολύ, μη χρησιμοποιώντας σωστά το ιδίωμα, να απαντούσε όπως ο εγγονός στην ανάλογη προτροπή του παππού:-"Γιατί να...σέβα";
Σε μια εποχή που ακόμα και η κοινή νεοελληνική γλώσσα δεν επιχειρεί να αντικαταστήσει εισαγόμενη τεχνική ορολογία, π.χ. στην πληροφορική, θα χαρακτηρίζαμε ουτοπία κάθε απόπειρα διατήρησης τοπικών ιδιωμάτων. Μένει η προσπάθεια "μερακλήδων", όπως ο συγγραφέας, να καταγραφεί το ιδίωμα και να βοηθήσει στην κατανόηση της εξέλιξης της γλώσσας και στην προφορική και στη γραπτή της μορφή.
Μπορούμε ακόμα να καμαρώσουμε τη διατήρηση τύπων της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, έστω και παραφθαρμένων, π.χ. σέβα (εισβαίνω), στρέχω (στέργω), δουκιούμι (δοκούμαι), κι αυτό μας βοηθάει να επιβεβαιώσουμε τον ενιαίο χαρακτήρα της ελληνικής γλώσσας μέσα στην τρισχιλιόχρονη πορεία της.
Γι αυτά και μόνο αξίζει ένα "μπράβου,αρέ,πιδί!" στο φίλο Κώστα!

14 σχόλια:

  1. Το "έχει" φαίνεται...το μπλογκοριζικό μου, να εμφανίζομαι ή πρώτη (σε άσχετη στιγμή)...ή αργοπορημένη... ή καθόλου, και να χάνω τις πλάκες (τις εξαιρετικές!) τα γενέθλια και όλα τα καλά....σνιφ!!!
    Επανορθώνω:
    1.Χρόνια πολλά για τα τρία χρόνια μπλογκαρίσματος...χιλιόχρονο και εδώ σε θέλω!!!
    2. Ευχαριστώ για το γέλιο...το τόσο αυθόρμητο γι' αυτό και σπάνιο (για τη νέα μας κυβέρνηση)και ψηφίζω ΝΑΙ!!!
    3. Μια από τις μανίες μου, είναι και τα λεξικά...και το "Χαλαστρινό Λεξικό" μου ακούγεται, όχι μόνο σπάνιο αλλά και πολύ ενδιαφέρον.

    Τα αγωνιστικά μου φιλιά! :))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Τέτοια βιβλία, συγκέντρωση γλωωσικών μνημείων θα λεγα, ειναι ανεκτίμητος θησαυρός.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Άιναφετς,Ελα,βρε,δεν κρατάμε απουσίες:)
    1.χίλια ευχαριστώ,τλευταιος θα φυγω μέσα από τα μπλόγκια:)
    2.Βάζεις υποψηφιότητα για θέση στο επόμενο κυβερνητικό σχήμα:0
    3.Και γω λεξικομανής:)
    Χωρίς να το θεωρήσεις διαφήμιση,στην αναρτηση που παραπέμπω ,θα βρεις και το email του φίλου-συγγραφέα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. tzonakos,για μας που αγαπάμε τη γλώσσα,αξιζει να βρίσκεται στη βιβλιοθήκη μας...

    Καλησπέρα,ρεεεε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Καλή επιτυχία εύχομαι!
    Και μόνο το χρόνο που χρειάστηκε για να μαζέψει όλες τις λέξεις ώστε να γράψει ολόκληρο λεξικό αξίζει πιστεύω!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Μην απουρήσεις αλλά ζητάω τη μετονομασία του Υπουργείου επι τω Ελληνικότερον ,σε Υπουργείο Αστρικών θεμάτων.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. zoyzoy,όντως δουλειά που θέλει κόπο και χρόνο,αλλά αξίζει...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. a kentavrou,γι αυτό σας άφησα ελευθερους,εν λευκώ,ακομα και ν'αλλάξετε τις ονομασίες των υπουργείων,κάνε δουλειά σου,
    δε θα παρέμβω ποτέ,εγώ απλώς θα... πρωθυπουργεύω:))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. 1000 μπράβο του αξίζουν!!!
    για τον κόπο του...
    μα πιότερο για την αγάπη του...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. ElenaG,τέτοιες δοκιμές μόνο με μεράκι γίνονται...

    Καλη εβδομάδα ευχομαι...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Για την αξία του βιβλίου τα λες εξαιρετικά(!) εσύ, στον πρόλογο.Είναι πολύ σημαντικό να βγαίνουν τέτοια Λεξικά,γιατί διασώζουν και κρατάνε ζωντανά τα ιδιώματα.Συγχαρητήρια στο συγγραφέα!
    Μπράβου και σε σένα,VAD...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Εva Neocleous,Εύα μου,μέρα θλίψης για τη χτεσινη τραγωδία δε σηκώνει απάντηση,μόνο τη συμπαράσταση μου...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Βασίλη μου,όταν έγραφα το σχόλιο,δεν είχα μάθει ακόμα,τα κακά μαντάτα...
    Δεν υπάρχουν λόγια...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Εva Neocleous,εχεις απόλυτο δίκιο, Εύα μου,και γω δε βρίσκω λόγια...

    ΑπάντησηΔιαγραφή