Δευτέρα 23 Μαρτίου 2009

ΕΠΕΤΕΙΑΚΟ ΚΑΙ ΠΑΝΤΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟ

ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ - " ΕΠΙ ΑΣΠΑΛΑΘΩΝ..."Ηταν ωραίο το Σούνιο τη μέρα εκείνη του Ευαγγελισμού
πάλι με την άνοιξη.
Λιγοστά πράσινα φύλλα γύρω στις σκουριασμένες πέτρες
το κόκκινο χρώμα κι ασπάλαθοι
δείχνοντας έτοιμα τα μεγάλα τους βελόνια
και τους κίτρινους ανθούς.
Απόμακρα οι αρχαίες κολόνες, χορδές μιας άρπας αντηχούν ακόμη...

Γαλήνη.
-Τι μπορεί να μου θύμισε τον Αρδιαίο εκείνον;
Μια λέξη στον Πλάτωνα θαρρώ, χαμένη στου μυαλού τ' αυλάκια,
τ' όνομα του κίτρινου θάμνου
δεν άλλαξε από εκείνους τους καιρούς.
Το βράδυ βρήκα την περικοπή:
"Τον έδεσαν χειροπόδαρα" μας λέει
"τον έριξαν χάμω και τον έγδαραν
τον έσυραν παράμερα τον καταξέσκισαν
απάνω στους αγκαθερούς ασπάλαθους
και πήγαν και τον πέταξαν στον Τάρταρο κουρέλι".

Ετσι στον κάτω κόσμο πλέρωνε τα κρίματά του
ο Παμφύλιος Αρδιαίος ο πανάθλιος Τύραννος.

31 του Μάρτη 1971


- Ο ποιητής τη μέρα της εθνικής γιορτής επιλέγει την ήσυχη γωνιά του Σουνίου, μακριά απ'τις γιορτές και τις φανφάρες της χούντας της 21ης Απριλίου του 1967, οι οποίες αλλοίωναν το νόημα της επετείου.

- Το ποίημα "Επί ασπαλάθων..." δημοσιεύτηκε στις 27 Αυγούστου 1971 στη γαλλική εφημερίδα Le Monde (σε μετάφραση του ίδιου του ποιητή) και στις 23 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους στις εφημερίδες Βήμα και Νέα. Συμπεριλήφθηκε μετά το θάνατο του ποιητή στη συλλογή Τετράδιο Γυμνασμάτων Β' που κυκλοφόρησε με επιμέλεια του Γ.Π.Σαββίδη το 1976 (εκδόσεις Ικαρος).


50 σχόλια:

  1. Ανώνυμος23/3/09, 8:08 π.μ.

    Καλημερα

    Το τελευταιο ποιημα του Σεφερη , ωραια επιλογη και για την χθεσινη μερα της ποιησης αλλα και για την μεθαυριανη γιορτη (μονη γιορτη για μενα). Εμπνευσμενο απο την Πολιτεια του Πλατωνα το ποιημα, μετα απο μεγαλης διαρκειας σιωπη του Σεφερη για τη δικτατορια στην Ελλαδα, δημοσιευθηκε 3 μερες μετα τον θανατο του στο Βημα το 1971.
    Ωραια αναρτηση. Ευχαριστουμε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Πολύ σοφή η επιλογή του Σουνίου..
    Πολύ ωραίο το ποίημα..
    Καλημέρα, ευχαριστούμε :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Βασίλη μου,
    καλημέρα από την Κύπρο, όπου ήλθα 2-3 μέρες για να δω τους δικούς μου. Θυμάμαι την κηδεία του Σεφέρη στην Αθήνα. Ήμουν φοιτήτρια τότε. Ήταν μια σιωπηλή αντιδικτατορική διαδήλωση.
    Το Σούνιο μια από τις αγαπημένες μου τοποθεσίες. Μου δημιουργείται ένα δέος, όταν βρίσκομαι εκεί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Καλημέρα... Σύγουρα θα είναι καλή, αφού αρχίζει με ένα ποιήμα του Σεφέρη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ανώνυμος23/3/09, 9:48 π.μ.

    Ολοι
    Ναι επί Ασπαλάθων όλοι
    όχι μόνο μόνο πλούσιοι ή οι φτωχοί
    οι ένοχοι ή οι αθώοι όλοι
    δε ξέρω αν το καταλαβαίνει
    όλοι οι άλλοι πλην εμού
    και οι πρώτοι και οι έσχατοι Ολοι.
    Κρίνονται μετά τη ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Την καλημέρα μου!
    Τι μπορώ να προσθέσω μπροστά στο μεγαλείο του Σεφέρη???
    Ωρα καλή σε όλους!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Το ποίημα αυτό, μας το βάζανε στο σχολείο για ανάλυση θυμάμαι...Σε κανέναν δεν άρεσε, μόνον σε μένα, αλλά έτσι ήμουν πάντοτε, ανάποδη...
    Αυτό, και "το κοράκι"...
    καλημέρα απο ΝΖ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ.ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΠΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΠΙΟ ΜΙΚΡΟΙ ΓΙΑ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΑΝΘΡΩΠΟ;ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΟΣ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Πάντα επίκαιρο, όπως το είπες Vad... Καλημέρα σου και φιλιά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Ενας σιωπηλός άνθρωπος (που κατηγορήθηκε γι αυτό) που όμως "έλεγε" ή έγραφε πολλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. εμενα με λυπει μωρε

    δεν ξερω..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Είναι -πολλά πολλά πολλά χρόνια τώρα- το πρώτο και πιο αγαπημένο ποίημα του Σεφέρη, και μια από τις αναρτήσεις της πρώτης μου χρονιάς :). Αγάπησα τους υπέροχους κίτρινους ασπαλαθους "εξ' αιτίας" του..!

    Τριάντα+ χρόνια μετά, παραμένει επίκαιρο. Και υπέροχο.

    Να είσαι καλά VaD!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Πράγματι πάντα επίκαιρο στους "χαλεπούς καιρούς που ζούμε"!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. δεν ήξερα το ποίημα και το χάρηκα διπλά! να με τι θα συνδέω τωρα πια τους ασπάλαθους και το Σουνιο!!
    την καλησπέρα μου και ...
    καλή άνοιξη!
    γιατί αλήθεια δεν λέμε καλή άνοιξη , ενώ λέμε καλό φθινόπωρο και καλό χειμώνα?
    μήπως δεν υπάρχει κακή άνοιξη?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Μία καταπληκτική επιλογή,για την ημέρα της ποίησης, κοντά στην μέρα του Ευαγγελισμού!
    Καληνύχτα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. espectador,δυο φορές μίλησε ο ποιητής την εποχή της δικτατορίας και τράνταξε τον τόπο....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. roadartist μου,ο ποιητής επιλέγει το Σούνιο,ερχεται μ'αυτο τον τρόπο κοντά σε μια από τις πηγές του,στην αρχαία ελληνική σκεψη και παράδοση,και ταυτόχρονα απομακρύνεται από το σήμερα
    (χούντα),το οποίο δεν τον εκφράζει...

    Καλημέρα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Μερόπη μου,το θυμαμαι κι εγώ,ακομα κι ο θάνατος του ποιητή ήταν σαν να μιλούσε εναντίον της χούντας.
    Τον θρήνησε και η Κύπρος,την οπία τόσο υμνησε ο ποιητής:
    "-Ποιες είναι οι Πλάτρες;
    Ποιος το γνωρίζει τούτο το νησί..."

    Καλή σου μέρα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Frezia,και μάλιστα μ'ένα ποιημα που προμαντεύει την πτώση των τυράννων της χούντας...

    Καλή μέρα νάχεις...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. airgood,καλωσόρισες φίλε,ν'αρχίσουμε με διαφωνία; :)
    Αν τόπιασα καλά,αθώοι και ενοχοι στο ίδιο τσουβάλι;Α,όχι,διαφωνώ κάθετα,φίλε μου!Ο Αρδιαίος πληρώνει τα εγκλήματα του,ο αθώος γιατί να συρθεί στους ασπαλάθους;

    Καλημέρα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. busy bee,να προσθέσουμε απ'την επικαιρότητα ,φίλε μου,πχ. Μπους,ήρθε η ώρα της τιμωρίας,δε σύρθηκε στους ασπάλαθους,εφυγε μ'ενα παπούται κατακέφαλα,ό,τι χειρότερη ποινή στην εποχή της τηλεδημοκρατίας!
    Δημόσιο ρεζίλεμα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Αrtanis,παράδοξο,δεν άρεσε το Επί Ασπαλάθων;Όσες φορές το δίδαξα,τραβούσε το ενδιαφέρον...
    Αντίθετα δυσκόλευε πάρα πολύ τα παιδιά Ο Τελευταίος Σταθμός,κι ειχαν το δίκιο τους...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Artanis,ντροπή μου,αφησα το γράμμα να φύγει χωρίς ΚΑΛΗΜΕΡΑΑΑΑΑΑΑΑ,
    απ'τον 15ο βόρειο παράλληλο:)))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. jk,να μην πούμε,φίλε μου,
    να διαβάσουμε στίχους του:

    -Ημουν και γω στον πόλεμο τοξότης.
    Το ριζικό μου;ενός ανθρώπου
    που ξαστόχησε...

    Καλή μέρα νάχεις...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. maria tzirita,Μαρία μου,η επικαιρότητα επιβεβαιώνει συνεχώς την προσμονή της τιμωρίας των τυράννων,πχ Σαντάμ,η τελευταία εικόνα του,καρικατούρα σκέτη,καμιά σχέση με τη μέχρι τότε αλαζονεία του τυράννου....

    Καλή σου μέρα....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. phlou...flis,πόσοι πνευματικοί άνθρωποι τάραξαν τη χούντα όπως ο Σεφέρης;
    Ακόμα και με τη σιωπή του μιλούσε...

    Καλημέρα στον κάμπο....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. skouliki μου,δεν ξέρω τι σε λυπεί για ν'απαντήσω!Το τέλος του τυράννου;Δεν νομίζω,περιμένω όμως την αιτία της λύπης,πραγματικά παρουσιάζει ενδιαφέρον,δώσε μου αφορμή....

    Καλημέρααααααα....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  28. Νατασσακι,έιδα την αναρτηση σου με το ποίημα,παλιοσειρά εσύ στο μπλογκ,εχεις καλυψει εκατοντάδες ενδιαφέροντα θέματα...
    Τους ασπάλαθους θα τους δεις ανοιξιάτικα,αν ανεβεις πάνω απ'το Περτούλι,στα χωριά της περιοχής Ασπροποτάμου Τρικάλων,ολόκληρο βουνό,η Ασφάκα,κατακιτρινο,πήρε τ'ονομα του απ'τους ασπάλαθους που οι ντόπιοι εκει τους λενε ασφάκες...
    -Η επικαιρότητα του ποιήματος συνίσταται στο γεγονός ότι τυράννους διαφόρων ειδών εχουμε πολλούς γύρω μας,δεν ξερουν όμως ότι η τιμωρία αργά ή γρήγορα ερχεται...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  29. zoyzoy,"στους χαλεπούς καιρους που ζούμε",ομως ελπίζουμε πάντα στην "τιμωρία" των τυράννων...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  30. chirine nour,θεωρούμε αυτονοητο ότι η ανοιξη ειναι εποχή αναγέννησης,ενώ φθινόπωρο και χειμώνας εποχες φθοράς γι αυτό και οι ευχές,ν'αντεξουμε στη φθορά...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  31. Aγραμπελη,η ποίηση μας βοηθάει να ξεφεύγουμε και απ'αυτά που μας πιέζουν και αυτο επιλέγει ο ποιητης...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  32. Κολοσσός ο Σεφέρης. Και ο θάνατος και η κηδεία του, τόσο βροντερά γεγονότα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  33. VaD mou geia sou...Exw kati gia sena sto blog...Perna na deis...Filia...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  34. Ανώνυμος25/3/09, 7:52 π.μ.

    ΚΑΛΑ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΣΠΑΛΑΘΟΙ ΑΚΟΜΑ!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  35. Λεοντόκαρδε φίλε,στο σκάκι θα λεγανε με τρεις κινήσεις ματ!
    Ο ποιητής με τη Δήλωση του 68,το Επί Ασπαλάθων και το θάνατό του ταρακούνησε τους χουντικούς!
    Μάθημα παρουσίας λιτής κι απέριττης...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  36. Αrtanis,πέρασα,ξεκούραση για το ματι τα χρώματα,σ'ευχαριστώ πολύ...

    Καλημερα από Χαρτούμ,

    ωρα ενάτη πρωινή

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  37. ΝΙΚΗΤΑΣ,δε σε προλαβα ρε μαστορα!
    Μόνο ασπάλαθοι;
    Τσουκνίδες,γαϊδουράγκαθα
    (γουμαρουγκάγκανα,θα έλεγε ο ΑΠΟΥΡΩ),φούρκα ακλάρ'στ'(πάλι ο ΑΠΟΥΡΩ),σανίδα βρεγμένη,βάρα όσο μπορείς,αλλα ποιον απ'ολους τους τυραννίσκους....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  38. Έξοχη επιλογή για τη μέρα. Μια λέξη του Πλάτωνα, ποια άραγε;.. Άλλες αξίες, τι να λέμε τώρα... Να' σαι καλά :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  39. Εκδόθηκε στα γαλλικά, γιατί ο Σεφέρης, όντας κάτοικος Ελλάδας, αρνούνταν να τυπώσει κείμενά του εκεί, λόγω της χούντας.

    Μέρα που είναι, τόσο ο λόγος όσο και ο τρόπος, το ήθος του ποιητή, αποτελούν μεγάλο μάθημα -για όσους έχουν, φυσικά, αυτιά και μάτια...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  40. Πολύ καλή επίλογή VaD.Χρόνια Πολλά σε όλους μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  41. evaggelia -p,οι ασπάλαθοι του Σουνίου οδηγουν τον ποιητή συνειρμικά στους ασπάλαθους του Αρδιαιου κι από κει στην τιμβρία των τυράννων την οποία για μια ακομη φορά προφήτεψε ο Σεφέρης.

    Χρονια Πολλά κι από δω...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  42. fvasileiou,ακόμα και η αρνησή του να το εκδώσει στα ελληνικά αποτελεί μια πράξη αντίστασης.
    Σήμερα λίγοι ομότεχνοί του ακολουθούν το δρόμο του..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  43. barel,Χρονια πολλά Σωτήρη....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  44. VaD μου,
    "στον κάτω κόσμο πλήρωνε τα κρίματά του ο πανάθλιος τύραννος".
    Τι γίνεται όμως στον πάνω κόσμο; Ατιμώρητοι μένουν οι κάθε λογής Αρδιαίοι.
    Με την Κύπρο είχε πολύ στενή σχέση ο Σεφέρης(σίγουρα το ξέρεις)κι είχε προφητεύσει και τον αγώνα κατά των Άγγλων αποικιοκρατών.Εκτός από το ποίημα που αναφέρεις, εξαιρετικά είναι και τα ποιήματα "Σαλαμίνα της Κύπρος" και Νεόφυτος ο Έγκλειστος μιλά".
    Καλό σου βράδυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  45. Τέλειο φίλε, τέλειο.

    Τις ευχές μου στην μακρινή χώρα σου.

    Αυτές οι γιορτές είναι πιο ζωντανές στην ξενιτιά, δεν νομίζεις;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  46. Eva Neokleous,Ευα μου,δεν περιμένουμε τον Κατω Κόσμο για να πληρώσουν οι τυραννοι...

    -Τι να πρωτοδιαλέξεις από Σεφέρη...

    Καλη σου μέρα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  47. Βασκες, σ'ευχαριστώ, εχεις δίκιο, η απόσταση απ'την πατρίδα λειτουργεί κάπως...

    Καλημέρα....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  48. Φίλε VaD καλησπέρα,

    νομίζω πως οι αληθινά πνευματικοί άνθρωποι ανέκαθεν επείχαν από κάθε είδους "πανυγήρια". Οπότε δεν θα μπορούσε να συμβαίνει κάτι διαφορετικό με τον Σεφέρη. Λογικό λοιπόν να αποτραβηχτεί μακριά από τις γιορτές της χούντας.

    Καλή εβδομάδα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  49. ndn,ποσοι όμως αντί τουλάχιστον να αποτραβηχτούν,πρόσφεραν δεκανίκια στη χούντα;Ουκ ολίγοι...

    ΑπάντησηΔιαγραφή